Prawa dziecka

 

            Czy znasz swoje prawa?

                                                  

                  Ogólnopolski  Dzień Ochrony Praw Dziecka

 

      20 listopada przypada rocznica uchwalenia przez Organizację Narodów Zjednoczonych w 1989 roku Konwencji Praw Dziecka. Konwencja Praw Dziecka jest to dokument w którym zostały spisane wszystkie prawa dziecka.

Przy uchwalaniu Konwencji o Prawach Dziecka szczególnie silny nacisk położono na fakt, że dziecko uznaje się nie za obiekt w rękach rodziców, nauczycieli, organów publicznych, instytucji, lecz za odrębny podmiot w grupie rodzinnej i w innych grupach społecznych.

Podmiotowość dziecka oparto na uznaniu, że jest ono osobą. Dla podkreślenia podmiotowości dziecka, jako osoby, Konwencja przyznała mu określone prawa wynikające z całokształtu praw człowieka i obywatela, gwarantując mu poszanowanie jego tożsamości i godności niezależnie od wieku i stopnia rozwoju.

Konwencja ustanawia status dziecka, oparty na następujących założeniach:

  • dziecko jest samodzielnym podmiotem, ale ze względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej,

  • dziecko, jako istota ludzka, wymaga poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności,

  • rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka,

  • państwo ma wspierać rodzinę, a nie wyręczać ją w jej funkcjach.

Konwencja chroni wszystkie osoby poniżej osiemnastego roku życia, opiera się na czterech podstawowych zasadach:

  • dzieci nie wolno dyskryminować ze względu na rasę, kolor skóry, płeć, język, religię, pochodzenie narodowościowe, etniczne czy społeczne,

  • dzieci mają prawo do rozwoju we wszystkich aspektach swego życia (rozwój fizyczny, społeczny, duchowy, psychologiczny),

  • dobro dziecka należy stawiać na pierwszym miejscu,

  • dzieci powinny mieć zapewnione uczestnictwo w decyzjach dotyczących ich życia;

przy czym, prawa i wolności osobiste dziecka to:

  • prawo do życia i rozwoju,

  • prawo do tożsamości i identyczności (nazwisko, imię, obywatelstwo, wiedza o własnym pochodzeniu),

  • prawo do swobody myśli,

  • prawo do wyrażania własnych poglądów i występowania w sprawach dziecka dotyczących, w postępowaniu administracyjnym i sądowym,

  • prawo do wychowywania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi,

  • prawo do wolności od przemocy fizycznej lub psychicznej, wyzysku, nadużyć seksualnych i wszelkiego okrucieństwa;

prawa socjalne to:

  • prawo do odpowiedniego standardu życia,

  • prawo do ochrony zdrowia,

  • prawo do zabezpieczenia socjalnego,

  • prawo do wypoczynku i czasu wolnego;

prawa kulturalne to :

  • prawo do nauki,

  • prawo do korzystania z dóbr kultury,

  • prawo do informacji,

  • prawo do znajomości swoich praw.

Konwencja o Prawach Dziecka jest dokumentem obowiązującym w niemal wszystkich państwach świata. Przez Polskę ratyfikowana została w 1991 roku.